Τρίτη 11 Ιανουαρίου 2011

Nτοματιά σε γλάστρα από σπόρο

Αυτή τη φορά θα δούμε πως μπορεί κάποιος να μεγαλώσει ντομάτα σε γλάστρα στο μπαλκόνι του ξεκινώντας το φυτό από σπόρο.
tomato plant Nτοματιά σε γλάστρα από σπόρο Για όσους δεν έχουν ξαναφυτέψει ντοματιά έχει ενδιαφέρον η όλη διαδικασία μια και μπορείς να παρατηρήσεις το φυτό της ντοματιάς από κοντά σε όλα τα στάδια.
Παλιότερα θεωρούσα απίθανο το να μεγαλώσω λαχανικά στις γλάστρες μου αντί για λουλούδια. Κάτι το οποίο έχει ανατραπεί πλέον μια και ανήκω πια κι εγώ στους urban gardeners όπως λέγονται στο εξωτερικό.
To urban gardening είναι αρκετά διαδεδομένο και είναι αρκετοί που το στηρίζουν ως διαδικασία ανά τον κόσμο. Οπότε είτε έχετε κήπο, είτε έχετε απλά ένα μικρό μπαλκονάκι πρέπει να ξέρετε πως μπορείτε να μεγαλώσετε ντοματιές από σπόρο σε γλάστρα.

Λίγα λόγια για τη ντομάτα

Η ντομάτα (Solanum lycopersicum) ανήκει στην ευρύτερη οικογένεια των Σολανωδών (Solanaceae) στην οποία ανήκουν επίσης η πατάτα, o καπνός, οι μελιτζάνες και οι καυτερές πιπεριές. Κατάγεται από τη Λατινική Αμερική και συγκεκριμένα από το Περού ενώ στην Ελλάδα ήρθε το 1818 και ξεκίνησε να καλλιεργείται συστηματικά μετά το 1925. Περισσότερες πληροφορίες για τη ντομάτα θα βρείτε σε παλαιότερη δημοσίευση του SheBlogs.eu μια και σε αυτή τη δημοσίευση θα ασχοληθούμε κυρίως με την καλλιέργεια της σε γλάστρα.

Το φυτό της ντοματιάς

Η ντοματιά είναι ένα φυτό που μπορεί να φτάσει τα τρία μέτρα σε ύψος  και χρειάζεται στήριξη του κορμού της γιατί το βάρος των καρπών της είναι μεγαλύτερο από όσο μπορεί να αντέξει. Οι νεώτερες ποικιλίες θέλουν φυτά μικρότερου ύψους και αυτοκλαδευόμενες για λόγους ευκολίας των παραγωγών ντομάτας στα θερμοκήπια, αλλά υπάρχουν και ποικιλίες που σχηματίζουν φυτά θαμνοειδούς μορφής που συνήθως παράγουν μικρά ντοματάκια.
tomato flowers Nτοματιά σε γλάστρα από σπόρο
Τα φύλλα της συνήθως έχουν πριονωτή μορφή, υπάρχουν όμως και ποικιλίες που τα φύλλα τους μοιάζουν περισσότερο με τα φύλλα της πατατιάς. Ας μη ξεχνάμε πως η ντοματιά και η πατατιά ανήκουν στην ίδια ευρύτερη οικογένεια. Τα άνθη της είναι μικρά και κίτρινα  και στη συνέχεια σχηματίζουν τον καρπό της ντομάτας ή όπως συνηθίζουμε να λέμε, δένουν τα ντοματάκια.

Ντομάτα, η διψασμένη του καλοκαιριού

Η ντομάτα ως θερμή λατίνα ερωμένη για να αναπτυχθεί χρειάζεται 2 πράγματα κυριως. Ήλιο και νερό. Αν της λείψει το ένα από τα δύο θα μαραζώσει και θα πεθάνει.
Όπως είδατε επέλεξα τη λέξη πεθάνει μια και για μένα κάθε φυτό είναι ένας ζωντανός οργανισμός με τις δικές του ανάγκες και ιδιαιτερότητες. Το να μεγαλώνεις ένα τέτοιο φυτό σε γλάστρα δε διαφέρει και πολύ από το να έχεις κάποιο κατοικίδιο. Έχεις τη δυνατότητα να το προσέχεις περισσότερο και να το παρατηρείς καθημερινά. Χρειάζεται περισσότερη φροντίδα από ότι αν ήταν φυτεμένο σε κάποια σύγχρονη αγροτική καλλιέργεια.

Βιολογική ή φυσική ντομάτα;

Μέσω της παρατήρησης μαθαίνεις να φροντίζεις το φυτό της ντοματιάς και κυρίως να το μεγαλώνεις χωρίς τη χρήση φυτοφαρμάκων και χημικών λιπασμάτων. Αν είναι να χρησιμοποιήσετε χημικά καλύτερα να αγοράσετε ένα κιλό ντομάτες από το μανάβη.
Τώρα όσο αφορά τον όρο “βιολογική ντομάτα“  θα μου επιτρέψετε να έχω κάποιους ενδοιασμούς και να προτιμήσω τον όρο “φυσική ντομάτα“. Στις βιολογικές καλλιέργειες ντομάτας χρησιμοποιούν “και” διάφορα επιτρεπόμενα από την νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σκευάσματα. Ο όρος βιολογική σε κατευθύνει στους  διάφορους οργανισμούς πιστοποίησης οι οποίοι σαφώς δεν πιστοποιούν τα φυτά αφιλοκερδώς. Οπότε οι ντοματιές οι δικές μας, τις οποίες μεγαλώνουμε με φυσική διαδικασία παράγουν φυσικές ντομάτες.

Από που θα βρω σπόρους ντομάτας;

tomatoes seeds Nτοματιά σε γλάστρα από σπόρο Σπόρους ντομάτας μπορείτε να προμηθευτείτε ακόμα και από σουπερμάρκετ αλλά είναι προτιμότερο να επιλέξετε πιστοποιημένους βιολογικούς σπόρους ή αν έχετε τη δυνατότητα να ζητήσετε σπόρους από κάποιους γνωστούς σας που γνωρίζετε ότι καλλιεργούν με φυσικό τρόπο παραδοσιακές ποικιλίες ντομάτας και όχι υβρίδια. Επίσης θα μπορούσατε να κρατήσετε μόνοι σας σπόρο από κάποια ντομάτα που αγοράσατε από λαϊκές αγορές με βιολογικά προϊόντα το καλοκαίρι ή ακόμα και να ζητήσετε λίγο σπόρο από τον βιοκαλλιεργητή. Η δυσκολία είναι στην πρώτη φορά γιατί μετά θα έχετε τους δικούς σας σπόρους για την επόμενη χρονιά

Πότε σπέρνουμε ντομάτες;

Τους σπόρους της ντομάτας τους φυτεύουμε το Μάρτιο και τον Απρίλιο ενώ μπορούμε να τους φυτεψουμε και νωρίτερα το Φεβρουάριο αν διατηρήσουμε τα γλαστράκια σε κάποιο θερμό ηλιόλουστο μέρος.

Που και πως σπέρνουμε ντομάτες;

Σπέρνουμε το σπόρο της ντομάτας σε μικρά κυπελάκια. Αυτά μπορεί να είναι κανονικά μικρά γλαστράκια που κρατήσατε από φυτά που αγοράσατε παλαιότερα, κυπελάκια από χάρτινες συσκευασίες γάλακτος, πλαστικά ποτηράκια μιας χρήσης ή ακόμα καλύτερα από φτιαγμένα με παλιές εφημερίδες γλαστράκια. Μη φυτέψετε τους σπόρους βαθιά, 1 εκατοστό αρκεί και είναι προτιμότερο να αγοράσετε χώμα από κάποιο φυτώριο για να ξεκινήσετε τους σπόρους σας. Φυτέψτε σε κάθε γλαστράκι 4 -5 σπόρους για να είστε σίγουροι ότι θα φυτρώσει τουλάχιστον ένας από αυτούς.

Μη ξεχάσεις το ταμπελάκι…

Στην περίπτωση που σπέρνετε πολλά είδη ντομάτας ή ακόμα κι αν σπέρνετε διαφορετικά είδη φυτών την ίδια εποχή, καλό είναι να βαλετε ένα ταμπελάκι στο γλαστράκι σας όπου θα αναγράφεται η ημερομηνία σποράς και το είδος του σπόρου που περιέχει γιατί αν ξεχάσετε τι έχετε σπείρει θα πρέπει να περιμένετε μέχρι να ωριμάσει η ντομάτα για να καταλάβετε.

tomato seeds Nτοματιά σε γλάστρα από σπόρο Πότε φυτρώνουν οι σπόροι ντομάτας;

Ένας θεός ξέρει… Πέρα από την πλάκα, οι σπόροι σας μπορεί να χρειαστούν από 4-5 μέρες μέχρι και ενάμησι μήνα μέχρι να φυτρώσουν αν τους σπείρατε νωρίς και οι θερμοκρασίες είναι χαμηλές. Γενικότερα οι σπόροι ντομάτας χρειάζονται θερμοκρασίες μεταξύ 10°C και 30°C για να φυτρώσουν.

Οι σπόροι ντομάτας φύτρωσαν…

Δε ξέρω τι θα κάνετε εσείς, αλλά εγώ κοιτάζω κάθε μέρα τα γλαστράκια μου για να δω αν φύτρωσαν οι σπόροι μου και όταν επιτέλους συμβεί και φυτρώσει ο πρώτος σπόρος αρπάζω τη φωτογραφική μου μηχανή και φτιάχνει η διάθεση μου για το υπόλοιπο της μέρας.
Τα πρώτα φυλλαράκια που θα δείτε είναι τα ψεύτικα, τις επόμενες ημέρες θα δείτε να βγαίνουν και τα κανονικά φύλλα της ντοματιάς. Μετά από λίγες ημέρες θα πρέπει να διαλέξετε το πιο δυνατό βλασταράκι σας και να κόψετε με ενα ψαλιδάκι τα υπόλοιπα ώστε να μπορέσει να αναπτυχθεί καλύτερα το πιο δυνατό. Προσωπικα επειδή τα λυπάμαι το ρισκάρω και διαχωρίζω τα μικροσκοπικά φυτά. Δε το συνιστώ όμως γιατί έτσι μπορεί να διαταρραχθεί το ριζικό σύστημα και να καταστρέψετε όλα τα φυτά σας.
Επειδή ο καιρός είναι ασταθής την άνοιξη, αν δείτε ότι πέφτει η θερμοκρασία ή φυσάει πολύ και έχετε τις μικροσκοπικές σας ντοματιές έξω, καλό είναι να τις σκεπάζετε από πάνω με κάτι, ακόμα και μια λεπτή διαφανή ή λευκή πλαστική σακούλα μπορεί να τα προστατέψει μέχρι να ξαναβγεί ο ήλιος και να ανέβει η θερμοκρασία.

Πότε και που μεταφυτεύω τις ντοματιές που μεγάλωσαν;

Όταν οι ντοματιές σας μεγαλώσουν και έρθει ο Μάης είναι ώρα να τις μεταφυτέψε πια σε μια μεγάλη βαθιά γλάστρα (όχι σε ζαρτινιέρα).  Φυτεύουμε τη ντοματιά μας βαθιά στη γλάστρα σκεπάζοντας τα πρώτα φύλλα έτσι ώστε να αναπτυχθούν περισσότερες πλευρικές ρίζες. Η γλάστρα σας θα πρέπει να χωράει τουλάχιστον 20 λίτρα χώμα, φυσικά όσο μεγαλύτερη γλάστρα χρησιμοποιήσετε τόσο πιο ευτυχισμένη θα είναι η ντοματιά σας. Το ίδιο ισχύει φυσικά και αν επιλέξετε να αγοράσετε έτοιμα φυτά.

Και τώρα τι κάνω;

Τώρα περιμένετε να μεγαλώσει η ντοματιά σας και φροντίσεε να ποτίζετε συχνά το φυτό χωρίς όμως να το σαπίσετε από το πολύ πότισμα. Όταν φτάσει στα 20-30 εκατοστά σε ύψος θα πρέπει να τη στηρίξετε με ένα πασαλάκι. Όταν αρχίζει να ανθίζει θα ελαττώσετε το συχνό πότισμα έτσι ώστε να δέσουν κάρπούς και  όταν δείτε τα μικροσκοπικά πανέμορφα ντοματάκια να γεννιούνται θα ξανα αυξήσετε το πότισμα.