Εποχή σποράς - Θερμοκρασία βλάστησης: Φυτεύουμε με βολβούς φθινόπωρο για φρέσκο και Φεβρουάριο για ξερό, όταν οι θερμοκρασίες είναι 15-26 C.
Προτεινόμενη εποχή σποράς για υπαίθρια καλλιέργεια: Οκτώβριο-Φεβρουάριο
Βάθος φύτευσης: 1.5-2.5 εκατοστά με τη μύτη προς τα πάνω
Ημέρες βλάστησης: 7-20
Μεταφύτευση: Άμεση σπορά
Ωρίμανση: 90 μέρες μετά την βλάστηση και αναλόγως το μέγεθος που τα θέλουμε
Το σκόρδο θεωρείται ως ένα από τα πρώτα φυτά που καλλιεργήθηκαν. Κέντρο καταγωγής του είναι η Μέση Ανατολή, αλλά από πολύ νωρίς μεταφέρθηκε στις χώρες της Μεσογείου. Σήμερα καλλιεργείται σε πολλές χώρες. Η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα σκόρδου είναι η Κίνα.
Το σκόρδο Allium sativum, ανήκει στην οικογένεια των Liliaceae. Πρόγονός του θεωρείται το Allium longicuspis που είναι αυτοφυές φυτό της Κεντρικής Ασίας. Άλλα συγγενή είδη του σκόρδου είναι τα Allium vineale, Allium oleraceum και Allium ursinum. Τα δύο πρώτα είδη έχουν τη χαρακτηριστική μυρουδιά του σκόρδου, αλλά δεν έχουν την εμπορική αξία του A. sativum, καθώς οι βολβοί τους είναι μικροί με πολύ μικρές σκελίδες. Έτσι, μπορούν να καλλιεργηθούν μόνο για νωπή κατανάλωση. Έρευνες όμως για τις θεραπευτικές ιδιότητες του τρίτου είδους, Allium ursinum, έχουν δείξει πως έχει και αυτό όλες τις ιδιότητες του σκόρδου και μάλιστα σε μεγαλύτερο βαθμό. Οι πιο διάσημες ποικιλίες σκόρδου είναι η California late garlic και η California early garlic.
Το σκόρδο είναι ποώδες φυτό με ψευτοβλαστό (σχηματίζεται από φύλλα, το ένα μέσα στο άλλο) που καταλήγει σε ορθόκλαδη ροζέτα φύλλων λογχοειδών, με κεντρική νεύρωση όπως τα φύλλα των αγρωστωδών και του πράσου, χρώματος ανοικτού πρασίνου. Καλλιεργείται ως μονοετές. Δημιουργεί υπόγειους σύνθετους βολβούς από τους οποίους εκπτύσσεται μια θυσσανώδης ρίζα. Ο βολβός εξωτερικά περιβάλλεται από μερικές στρώσεις φύλλων και εσωτερικά περιέχει μικρούς αποταμιευτικούς βλαστούς (σκελίδες). Η κάθε μια σκελίδα είναι ένα εν δυνάμει φυτό, όπως το έμβρυο του σπόρου και το περιεχόμενό της συμπεριφέρεται επίσης, όπως ο αποταμιευτικός ιστός του σπόρου.
Απαιτήσεις της φυτείας
Το σκόρδο είναι φυτό της εύκρατης ζώνης που αντέχει στους ηπειρωτικούς χειμώνες όταν διαχειμάζει με τη μορφή του υπόγειου βολβού. Μπορεί να καλλιεργηθεί σε πολλά είδη εδαφών, αποδίδει όμως στα πολύ πλούσια και μετρίου βάθους χωράφια. Είναι πολύ απαιτητικό φυτό σε θρεπτικά στοιχεία (25 μονάδες Ν, 15 φωσφόρου και 25 καλίου) και ιδιαίτερα οι ξενικές ποικιλίες, οι οποίες σχηματίζουν μεγάλους βολβούς με λίγες μεγάλες σκελίδες. Η προσθήκη τουλάχιστον της μισής ποσότητας Ν πρέπει να γίνεται σε οργανική μορφή. Όταν κατά την άνοιξη βρέξει δυο - τρεις φορές (τουλάχιστον 40 χιλ. η κάθε φορά) η καλλιέργεια δεν χρειάζεται αρδεύσεις.
Το χωράφι που θα καλλιεργηθεί το σκόρδο πρέπει να είναι προετοιμασμένο από το τέλος του καλοκαιριού και να έχει υποστεί κατεργασία με φρέζα ή καλλιεργητή μόλις πριν το φύτεμα των σκελίδων. Οι σκελίδες τοποθετούνται με το χέρι κατακόρυφα, σε βάθος 4-6 εκατοστών (στα αμμουδερά βαθύτερα), σε απόσταση 7 εκατοστών επί της γραμμής και 25 εκ. μεταξύ των γραμμών. Η καλλιέργεια σκαλίζεται και βοτανίζεται, όταν χρειάζεται να καταπολεμηθούν τα ζιζάνια.
Το σκόρδο χρησιμοποιείται σε όλες τις κουζίνες του κόσμου ως άρτυμα για τη χαρακτηριστική γεύση που προσδίδει στα φαγητά. Για τις φαρμακευτικές ιδιότητές του χρησιμοποιείται ευρύτατα σε παρασκευάσματα διατροφικών συμπληρωμάτων σε άτομα με υπέρταση, αυξημένη χοληστερόλη και λιπιδίων του αίματος και γενικά για τις ευνοϊκές του επιδράσεις στο καρδιαγγειακό σύστημα.
Συγκομιδή, απόδοση
Οι βολβοί του σκόρδου είναι έτοιμοι για συγκομιδή, όταν τα φύλλα έχουν μαραθεί και αρχίσουν να ξηραίνονται. Η συγκομιδή είναι στην ουσία το ξερίζωμα των βολβών που σε οικογενειακούς κήπους ξεριζώνονται ένα-ένα, ενώ σε μεγάλες καλλιέργειες με μηχάνημα εξαγωγέα, ανάλογο των τεύτλων. Οι βολβοί δεν είναι αμέσως έτοιμοι για αποθήκευση αλλά χρειάζονται επί πλέον ξήρανση. Για καλύτερη αεροξήρανση οι βολβοί με τη βοήθεια των υπολειμμάτων του υπέργειου τμήματος πλέκονται σε πλεξίδες οι οποίες κρέμονται σε ευάερα μέρη. Η απόδοση σε βολβούς ανέρχεται σε 600-700 κιλά/στρ.
Το σκόρδο υποφέρει από πολλές μυκητιάσεις του φυλλώματος οι οποίες αντιμετωπίζονται μάλλον εύκολα, αλλά δυσκολία παρουσιάζεται στην αντιμετώπιση των ασθενειών και κυρίως των εντόμων του υπογείου τμήματός του. Από τους καλλιεργητές του σκόρδου πρέπει να γίνεται πολύ προσεκτική χρήση των εντομοκτόνων εδάφους, ιδιαίτερα όταν πρόκειται μέρος ή όλη η παραγωγή να διατεθεί σε νωπή κατανάλωση, διότι τα διασυστηματικά εντομοκτόνα εδάφους έχουν συνήθως μεγάλη διάρκεια ζωής.
Τρόπος πολλαπλασιασμού
Το σκόρδο πολλαπλασιάζεται με τις σκελίδες των βολβών. Το πότε θα γίνει η εγκατάσταση της καλλιέργειας εξαρτάται αν καλλιεργείται για νωπή κατανάλωση, ή για βολβούς. Για νωπή κατανάλωση τα σκόρδα συγκομίζονται πριν ακόμη σχηματίσουν βολβό, όντας στο τρυφερό νεανικό στάδιο, κάτι ανάλογο με τα κρεμμυδάκια και η εγκατάσταση μιας τέτοιας καλλιέργειας μπορεί να γίνει την άνοιξη, πρώιμα ή όψιμα, ή και νωρίς το φθινόπωρο (συγκομίζονται πριν από τις παγωνιές του χειμώνα). Η συνήθης όμως καλλιέργεια του σκόρδου είναι για τους βολβούς. Για καλές αποδόσεις η εγκατάσταση γίνεται περί τα μέσα του φθινοπώρου. Η εγκατάσταση μπορεί να γίνει και την άνοιξη αλλά στις ξηρικές ιδίως φυτείες οι βολβοί δεν γίνονται μεγάλοι και τότε η σοδειά είναι μειωμένης εμπορικής αξίας.
