Δευτέρα 21 Μαΐου 2012

Σπέρνω αρωματικά φυτά και βότανα σε γλάστρες

βότανα αρωματικά φυτά στο μπαλκόνι
Τα αρωματικά φυτά μας χαρίζουν το άρωμα και τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Ένα σημαντικό πλεονέκτημα που έχουν είναι ότι μπορούν εύκολα να καλλιεργηθούν σε γλάστρες στο μπαλκόνι μας και δε χρειάζονται μεγάλη φροντίδα. Μπορούν να καλλιεργηθούν ακόμη και σε μπαλκόνια που δεν τα βλέπει πολύ ο ήλιος.
Με λίγη οργάνωση και ελάχιστο κόπο, μπορείτε να έχετε φρέσκα αρωματικά φυτά στο πιάτο σας!
Για να τα καλλιεργήσετε στο μπαλκόνι θα χρειαστείτε μερικές γλάστρες και ζαρντινιέρες (κατά προτίμηση πλαστικές γιατί είναι ελαφριές), χώμα για να γεμίσετε τις γλάστρες, πιατάκια κάτω από τις γλάστρες για να συλλέγουν το νερό που περισσεύει και λίγο χαλίκι.
Οι ζαρντινιέρες και οι γλάστρες θα πρέπει να έχουν βάθος 25 με 30 εκατοστά.
Στο κάτω μέρος της γλάστρας βάζετε μία στρώση από χαλίκια ώστε να διευκολύνεται η απορροή του νερού.
Γεμίζετε τη γλάστρα με χώμα που έχετε προμηθευτεί από το τοπικό γεωπονικό σας κατάστημα. Προτιμήστε χώμα που είναι εμπλουτισμένο με οργανικά υλικά όπως το κομπόστ. Βάλτε το πιατάκι κάτω από τη γλάστρα και είστε έτοιμοι για να καλλιεργήσετε αρωματικά φυτά στο μπαλκόνι.

Άνηθος (Anethum graveolens)

ΑΝΗΘΟΣ-DILL
Είναι ετήσιο φυτό και φτάνει σε ύψος τα 30 με 80 εκατοστά.
Φυτεύουμε τους σπόρους την Άνοιξη (Απρίλιος έως Μάιος) σε βάθος μισό με ένα εκατοστό. Ο Άνιθος θέλει βαθιά γλάστρα γιατί η ρίζα του είναι μακριά.
Θέλει συχνό πότισμα.
Μαζεύετε τον άνιθο κόβοντας με ψαλίδι σε ύψος 2 εκατοστά από το χώμα.
Αγγλικό όνομα: Dill

Βασιλικός (Ocimum basilicum)

ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ-BASIL
Ο Βασιλικός είναι μονοετές φυτό και φτάνει σε ύψος τα 20 με 80 εκατοστά. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες. Ξεχωρίζουν οι ποικιλίες με τους μικρόφυλλους και πλατύφυλους Βασιλικούς.
Ρίξτε νωρίς την Άνοιξη (Μάρτιος Απρίλιος) σε μία γλάστρα μερικούς σπόρους και απλά σκεπάστε τους με λίγο χώμα.
Ο Βασιλικός θέλει φως αλλά όχι να τον βλέπει απευθείας ο ήλιος. Θέλει δροσερό χώμα, γι' αυτό ειδικά το καλοκαίρι θα πρέπει να τον ποτίζετε κάθε μέρα. Θα πρέπει να ψαλιδίζετε τακτικά τις κορυφές του ώστε να το βοηθάτε να αναπτυχθεί περισσότερο.
Αγγλικό όνομα: Basil

Δάφνη (laurus nobilis)

ΔΑΦΝΗ-DAPHNE
Η δάφνη είναι πολυετές φυτό και φτάνει σε ύψος τα 3 με 5 μέτρα. Μπορείτε να μαζέψετε τα δαφνόφυλλα τον Αύγουστο ή το Σεπτέμβριο.
Αν και μπορείτε να ξεκινήσετε τη Δάφνη χρησιμοποιώντας σπόρους, ίσως ήταν καλύτερα να προμηθευτείτε ένα μικρό φυτό από ένα φυτώριο και να το μεταφυτέψετε στη γλάστρα σας. Οι καλυτεροι μήνες για τη μεταφύτευση είναι ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος.
Η Δάφνη αντέχει σε χαμηλές θερμοκρασίες και δεν απαιτεί τακτικά ποτίσματα.
Αγγλικό όνομα: Daphne

Δενδρολίβανο (Rosmarinus officinalis)

ΔΕΝΤΡΟΛΙΒΑΝΟ-ROSEMARY
Το Δενδρολίβανο είναι πολυετές φυτό και φτάνει σε ύψος μισό με ένα μέτρο. Η συλλογή των φύλλων του γίνεται από την Άνοιξη έως το Φθινόπωρο.
Πολλαπλασιάζεται με σπόρους, μοσχεύματα και παραφυάδες. Μπορείτε να τοποθετήσετε τις παραφυάδες σε γλάστρα από τον Ιανουάριο έως το Μάρτιο.
Αν θέλετε να ξεκινήσετε το Δενδρολίβανο από σπόρο, μπορείτε να το κάνετε από το Μάρτιο μέχρι τον Απρίλιο. Ρίξτε σε μία γλάστρα μερικούς σπόρους και απλά σκεπάστε τους με λίγο χώμα.
Θα μπορέσετε να μαζέψετε φύλλα τον επόμενο χρόνο.
Το Δενδρολίβανο θέλει να το βλέπει ο ήλιος. Θα πρέπει να το ποτίζετε σε αραιά διαστήματα.
Αν κλαδέψετε καλά το Δενδρολίβανο το Σεπτέμβριο, θα το βοηθήσετε να αναβλαστήσει την άνοιξη.
Αγγλικό όνομα: Rosemary

Δυόσμος ή Πράσινη Μέντα ή Βάλσαμο (Mentha viridis)

ΔΥΟΣΜΟΣ-MINT-SPEARMINT-PEPPERMINT
Ο Δυόσμος είναι ένα ποώδες αρωματικό φυτό. Είναι ένα είδος Μέντας. Είναι ένα από τα πιο εύκολα στην καλλιέργεια αρωματικά φυτά.
Μπορείτε να σπείρετε τους σπόρους δυόσμου νωρίς την Άνοιξη, μετά τα τελευταία κρύα. Χρησιμοποιήστε πολλούς σπόρους γιατί πολλοί από αυτούς είναι στείροι.
Απλώστε τους σπόρους του Δυόσμου επάνω στο χώμα και ποτίστε άμεσα. Μη σκεπάσετε τους σπόρους με χώμα. Βάλτε τη γλάστρα σε σημείο που θα την βλέπει ο ήλιος. Οι σπόροι θα βλαστήσουν σε περίπου 12 ημέρες.
Για να βοηθήσετε τους σπόρους να βλαστήσουν, μπορείτε να καλύψετε τη γλάστρα με ένα διαφανές πλαστικό, π.χ. μεμβράνη περιτυλίγματος. Έτσι θα δημιουργήσετε ένα πρόχειρο θερμοκήπιο.
Ένας άλλος διαδεδομένος τρόπος πολλαπλασιασμού είναι με τη χρήση ριζωμάτων. Μπορείτε να μεταφυτέψετε ριζώματα Δυόσμου από ένα αναπτυγμένο φυτό σε μία νέα γλάστρα.
Ο Δύοσμος χρειάζεται ήλιο για να αναπτυχθεί, αλλά αντέχει και σε μέρος που το βλέπει λίγες ώρες την ημέρα ο ήλιος.
Ο Δυόσμος πρέπει να ποτίζεται τακτικά γιατί είναι απαιτητικός σε νερό.
Αγγλικό όνομα: Mint, Spearmint, Peppermint

Θυμάρι ή Θύμιο (Thymus vulgaris)

ΘΥΜΑΡΙ-THYME
Το θυμάρι είναι θάμνος που φτάνει σε ύψος τα 30 εκατοστά. Είναι εξαιρετικά ανθεκτικό.
Το θυμάρι είναι ιδιαίτερα αγαπητό από τις μέλισσες και το θυμαρίσιο μέλι είναι διάσημο.
Το Θυμάρι μπορεί να πολλαπλαστιαστεί με σπόρους αλλά η μέθοδος που είναι καλύτερη και ταχύτερη είναι με τη χρήση ριζωμάτων.Για να σπείρετε Θυμάρι, απλώστε πολλούς σπόρους στην επιφάνεια μίας γλάστρας και ρίξτε από πάνω τους λίγο χώμα. Ποτίστε άμεσα και καλύψτε τη γλάστρα με ένα διαφανές πλαστικό, π.χ. μεμβράνη περιτυλίγματος. Έτσι θα δημιουργήσετε ένα πρόχειρο θερμοκήπιο. Τοποθεστήστε τη γλάστρα σε ένα ζεστό μέρος. Οι σπόροι θα βλαστήσουν σε 1 με 12 εβδομάδες. Όταν τα φυτά φτάσουν σε ύψος τα 10 εκατοστά, μπορείτε να αφαιρέσετε τα πιο αδύναμα.
Για να μεταφυτέψετε ριζώματα Θυμαριού, επιλέξτε πρώτα να τα πάρετε από ένα ώριμο φυτό. Με τη βοήθεια ενός μικρού φτιαριού, αφαιρέστε ένα μικρό τμήμα του φυτού μαζί με τη ρίζα του και χώμα γύρω από τη ρίζα του. Μεταφυτέψτε το ρίζωμα στη γλάστρα που θέλετε.
Το Θυμάρι δεν έχει μεγάλες απαιτήσεις σε νερό.
Αγγλικό όνομα: Thyme

Κάρδαμο (Lepidium Sativum)

ΚΑΡΔΑΜΟ-CARDAMON
Το Κάρδαμο είναι μονοετές φυτό που φτάνει σε ύψος τα 20 με 30 εκατοστά. Είναι τροπικό φυτό.
Μπορείτε να φυτέψετε σπόρους Κάρδαμου σε γλάστρες από την Άνοιξη έως το Φθινόπωρο.
Επίσης, μπορείτε να πολλαπλασιάσετε το Κάρδαμο με τη χρήση ριζωμάτων.
Καθώς το Κάρδαμο είναι τροπικό φυτό που αναπτύσσεται στο έδαφος των τροπικών δασών, χρειάζεται να τοποθετήσετε τη γλάστρα σε ένα σκιερό μέρος και να φροντίζετε ώστε το χώμα να έχει πάντα υγρασία. Επίσης θα πρέπει να ψεκάζετε τα φύλλα του με νερό. Προσπαθούμε δηλαδή να αναπαράγουμε τις συνθήκες ενός τροπικού δάσους.
Το Κάρδαμο δεν αντέχει σε χαμηλές θερμοκρασίες. Αν κάνει κρύο θα πρέπει να το βάλετε μέσα στο σπίτι.
40 με 50 ημέρες μετά τη σπορά θα μπορείτε να έχετε το δικό σας κάρδαμο.
Αγγλικό όνομα: Cardamom

Λεβάντα (Lavandula angustifolia, Lavandula stoechas)

ΛΕΒΑΝΤΑ-LAVENDER
Η Λεβάντα είναι ενδημική στη Νότια Ευρώπη γι' αυτό και προτιμά ζεστά και ηλιόλουστα μέρη ενώ θέλει το χώμα να έχει πολύ καλή αποστράγγιση. Προτιμά αλκαλικά χώματα, πλούσια σε ασβέστιο.
Αν και μπορείτε να φυτέψετε Λεβάντα χρησιμοποιώντας σπόρους, δεν είναι και ο καλύτερος τρόπος. Οι σπόροι αργούν να βλαστήσουν και είναι πολύ ευαίσθητοι. Αν αγοράσετε σπόρους σε φακελάκι, θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι είναι φρέσκοι. Διαφορετικά δε θα βλαστήσουν. Μπορείτε να σπείρετε τους σπόρους την Άνοιξη ή νωρίς το Φθινόπωρο.
Ο πιο απλός και ασφαλέστερος τρόπος για να έχετε Λεβάντα στο μπαλκόνι σας είναι να φυτέψετε στη γλάστρα μόσχευμα από ένα ώριμο φυτό.
Εναλλακτικά, μπορείτε να αγοράσετε ένα έτοιμο φυτό από ένα φυτώριο και να το μεταφυτεύσετε.
Η Λεβάντα χρειάζεται λίγο νερό.
Για να ενθαρρύνετε την ανάπτυξή της, μπορείτε να κόβετε τις κορυφές που πετάνε. Έτσι το φυτό θα αναπτύσσεται σε πλάτος.
Άλλα ονόματα με τα οποία είναι γνωστή η Λεβάντα είναι: Αγριολεβάντα, λαμπρή, λαβαντή, χαμολίβανο, μυροφόρα, καραμπάσι, αβαγιανός.
Αγγλικό όνομα: Lavender

Μαϊντανός (Petroselinum Apiaceae)

ΜΑΙΝΤΑΝΤΟΣ-PARSLEY
Ο Μαϊντανός είναι ένα διετές φυτό. Αν και έχουμε συνηθίσει να το βρίσκουμε εύκολα στις αγορές, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι είναι ένα βότανο που απαιτεί υπομονή. Από την ώρα που θα φυτέψετε τους σπόρους, θα χρειαστούν 3 με 4 εβδομάδες μέχρι να αρχίσουν να βλασταίνουν. Θα χρειαστεί να περάσουν ακόμη 2 με 3 μήνες μέχρι να μπορέσετε να δοκιμάσετε το μαϊντανό σας.
Μπορείτε να σπείρετε τους σπόρους μαϊντανού στις γλάστρες σας από νωρίς την Άνοιξη έως το Φθινόπωρο.
Απλώστε τους σπόρους στη γλάστρα και σκεπάστε τους με λίγο χώμα. Ποτίστε αμέσως.
Θα πρέπει να διατηρείτε το χώμα στη γλάστρα υγρό, αλλά όχι μουσκεμένο. Βεβαιωθείτε ότι οι τρύπες αποστράγγισης της γλάστρας δεν είναι βουλωμένες.
Αν όταν φυτέψετε τους σπόρους Μαϊντανού κάνει ακόμη κρύο, θα πρέπει να μεταφέρετε τις γλάστρες μέσα στο σπίτι και να τις βάλετε δίπλα στο παράθυρο.
Για καλύτερα αποτελέσματα, η γλάστρα με το Μαϊντανό θα πρέπει να τοποθετηθεί σε μέρος που το βλέπει ο ήλιος, αν και μπορεί να αναπτυχθεί και σε μέρη που τα βλέπει ο ήλιος για λίγες ώρες την ημέρα.
Αν και ο Μαϊντανός είναι διετές φυτό, σπάνια επιζεί του δεύτερου έτους λόγω της συγκομιδής. Αυτό δεν είναι κακό, γιατί το δεύτερο έτος το φυτό δεν έχει την ίδια απόδοση και ποιότητα.
Αγγλικό όνομα: Parsley

Μάραθος (Foeniculum vulgare)

ΜΑΡΑΘΟΣ-FENNEL-FINOCCHIO
Ο Μάραθος είναι ετήσιο φυτό. Τον καλλιεργούμε για το φύλλωμά του αλλά και για τη ρίζα του που είναι γνωστή ως finocchio.
Μπορείτε να σπείρετε σπόρους Μάραθου σε μία γλάστρα (5 με 6 είναι αρκετά), από το Μάρτιο έως το Σεπτέμβριο. Επειδή έχει ανεπτυγμένο ριζικό σύστημα (finocchio), θα πρέπει να επιλέξετε να τον φυτέψετε σε βαθιά γλάστρα.
Ανοίξτε τρύπες βάθους 3 με 4 εκατοστά, τοποθετήστε μέσα τους σπόρους και σκεπάστε με χώμα.
Ο Μάραθος θέλει ζέστη για να έχει σωστή ανάπτυξη. Δε θέλει συχνό πότισμα. Το καλοκαίρι ποτίστε τον μία με δύο φορές την εβδομάδα.
Αγγλικό όνομα: Fennel

Ματζουράνα (Origanum majorana, Lamiaceae)

ΜΑΤΖΟΥΡΑΝΑ-MARJORAM
Η Ματζουράνα είναι ένα ποώδες φυτό με πολλές παραφυάδες. Είναι συγγενικό της ρίγανης.
Μπορείτε να φυτέψετε σπόρους Ματζουράνας σε γλάστρες (30 εκατοστά διάμετρος) ή να πάρετε έτοιμα μικρά φυτά από το φυτώριο και να τα μεταφυτέψετε.
Αν επιλέξετε τη μέθοδο των σπόρων, θα πρέπει να τους φυτέψετε νωρίς την Άνοιξη. Δε χρειάζεται να σκεπάσετε τους σπόρους με χώμα. Απλά ρίξτε τους στην επιφάνεια. Τοποθετήστε τις γλάστρες σε μέρος που το βλέπει ο ήλιος. Σε 2 περίπου εβδομάδες θα δείτε τους σπόρους να βλασταίνουν.
Γενικά η Ματζουράνα απαιτεί λίγη φροντίδα. Κατά τους πρώτους μήνες θα πρέπει να φροντίσετε ώστε το χώμα να είναι συνεχώς υγρό. Μετά από αυτή την περίοδο, μπορείτε να αραιώσετε τη συχνότητα ποτίσματος.
Αγγλικό όνομα: Marjoram

Μέντα (Mentha piperita, Mentha pulegium, Mentha Rotundifolia)

ΜΕΝΤΑ-MINT
Η Μέντα είναι ένα ποώδες αρωματικό φυτό. Είναι ένα από τα πιο εύκολα στην καλλιέργεια αρωματικά φυτά.
Μπορείτε να σπείρετε τους σπόρους Μέντας νωρίς την Άνοιξη, μετά τα τελευταία κρύα. Χρησιμοποιήστε πολλούς σπόρους γιατί πολλοί από αυτούς είναι στείροι.
Απλώστε τους σπόρους της Μέντας επάνω στο χώμα και ποτίστε άμεσα. Μη σκεπάσετε τους σπόρους με χώμα. Βάλτε τη γλάστρα σε σημείο που θα την βλέπει ο ήλιος. Οι σπόροι θα βλαστήσουν σε περίπου 12 ημέρες.
Για να βοηθήσετε τους σπόρους να βλαστήσουν, μπορείτε να καλύψετε τη γλάστρα με ένα διαφανές πλαστικό, π.χ. μεμβράνη περιτυλίγματος. Έτσι θα δημιουργήσετε ένα πρόχειρο θερμοκήπιο.
Ένας άλλος διαδεδομένος τρόπος πολλαπλασιασμού είναι με τη χρήση ριζωμάτων. Μπορείτε να μεταφυτέψετε ριζώματα Μέντας από ένα αναπτυγμένο φυτό σε μία νέα γλάστρα.
Η Μέντα χρειάζεται ήλιο για να αναπτυχθεί, αλλά αντέχει και σε μέρος που τη βλέπει λίγες ώρες την ημέρα ο ήλιος.
Η Μέντα πρέπει να ποτίζεται τακτικά γιατί είναι απαιτητική σε νερό.
Αγγλικό όνομα: Mint

Ρίγανη (Origanum Vulgare)

ΡΙΓΑΝΗ-OREGANO
Η Ρίγανη είναι ένα πολυετές, ποώδες, θαμνώδες φυτό.
Η γλάστρα με τη Ρίγανη θα πρέπει να τοποθετηθεί σε μέρος που το βλέπει ο ήλιος.
Μπορείτε να σπείρετε τους σπόρους Ρίγανης νωρίς την Άνοιξη. Βάλτε τους σπόρους σε βάθος 1 με 1,5 εκατοστά. Ποτίστε μέχρι το χώμα να υγρανθεί. Κρατήστε το χώμα υγρό τους πρώτους μήνες. Στη συνέχεια, η Ρίγανη θα μπορέσει να αναπτυχθεί ακόμη και σε ξερικές συνθήκες όπως συμβαίνει στο φυσικό της περιβάλλον.
Για να διατηρήσετε  έντονη τη γεύση και το άρωμα της Ρίγανης, θα πρέπει να αποφύγετε τα πολλά ποτίσματα και τη χρήση λιπασμάτων.
Κόβετε τακτικά κλωναράκια Ρίγανης. Έτσι θα βοηθήσετε το φυτό να αναπτυχθεί, αλλά και θα περιορίσετε την ανεξέλεγκτη ανάπτυξή του.
Αγγλικό όνομα: Oregano

Ρόκα (Eruca sativa)

ΡΟΚΑ-ROCKET
Η Ρόκα είναι μονοετές φυτό.
Μπορείτε να φυτέψετε σπόρους Ρόκας από το Μάρτιο έως το Σεπτέμβριο. Αν και κανείς δε θα σας εμποδίσει να φυτέψετε Ρόκα σε γλάστρες, είναι καλύτερο να το κάνετε στον κήπο σας.
Τοποθετήστε τους σπόρους σε βάθος περίπου 0,5 εκατοστών και ποτίστε.
Τοποθετήστε τις γλάστρες ή επιλέξτε ένα μέρος στον κήπο που δεν το βλέπει ο ήλιος όλη την ημέρα. Επίσης προστατέψτε τα φυτά από τους δυνατούς ανέμους.
Αγγλικό όνομα: Rocket

Σέλινο (Apium Graveolens)

ΣΕΛΙΝΟ-CELERY
ΣΕΛΙΝΟ-ΣΕΛΙΝΟΡΙΖΑ
Το Σέλινο είναι διετές φυτό με ύψος που φτάνει τα 0,3 με 0,9 εκατοστά.
Υπάρχουν 2 βασικές ποικιλίες σέλινου:
Η μία με μεγάλη σαρκώδη ρίζα τη γνωστή σελινόριζα, που καλλιεργείται για αυτή και τρώγεται ωμή, σαλάτα, σε σούπες και μαγειρεμένη με διάφορους συνδυασμούς και
Η δεύτερη η πιο κλασσική, με σαρκώδεις μεγάλους μίσχους που καλλιεργείται για τα φύλλα της και τρώγεται με τον ίδιο τρόπο γίνεται τουρσί ή χρησιμοποιείται και ως καρύκευμα.
Η ποικιλία που δίνει τη σελινόριζα χρειάζεται να φυτευτεί σε βαθιές γλάστρες.
Το Σέλινο χρειάζεται ήλιο και χώμα που κρατά την υγρασία χωρίς όμως να είναι μουσκεμένο.
Φυτέψτε τους σπόρους από τον Απρίλιο έως το Μάιο σε βάθος από 0,5 έως 1,5 εκατοστά.
Οι σπόροι του Σέλινου είναι μικροσκοπικοί. Για να μπορέσετε να τους χειριστείτε, θα βοηθούσε να τους ανακατέψετε με λίγο στεγνό χώμα. Αυτή την τεχνική τη χρησιμοποιούμε πάντα όταν έχουμε να χειριστούμε μικρούς σπόρους.
Μαζέψτε πάντα μόνο τους εξωτερικούς βλαστούς ώστε να συνεχίσουν να αναπτύσσονται οι εσωτερικοί.
Αγγλικό όνομα: Celery

Φασκόμηλο (salvia officinalis)

ΦΑΣΚΟΜΗΛΟ-SAGE
Το Φασκόμηλο είναι πολυετές φυτό και φτάνει σε ύψος τα 0,3 με 0,6 μέτρα.
Οι Κινέζοι το ονομάζουν ελληνικό βραστάρι και το θεωρούν καλύτερο από το τσάι. Οι Γάλλοι το ονομάζουν ελληνικό τσάι.
Αναπτύσσεται καλά σε γλάστρες.
Χρειάζεται ήλιο για να αναπτυχθεί σωστά.
Δε χρειάζεται τακτικό πότισμα. Αγαπά τα εδάφη που είναι σχετικά ξερικά.
Μπορείτε να σπείρετε τους σπόρους Φασκόμηλου την Άνοιξη ή το Φθινόπωρο.
Είναι ένα φυτό που απαιτεί υπομονή. Θα μπορέσετε να κάνετε συγκομιδή το καλοκαίρι του επόμενου χρόνου,μετά από 1,5 χρόνο δηλαδή.
Τοποθετήστε 5 με 10 σπόρους Φασκόμηλου σε μία γλάστρα σε βάθος 0,5 εκατοστά. Σε 2 με 3 εβδομάδες οι σπόροι θα βλαστήσουν.